واضح است که پدیده های شبیه به نقش پذیری در تکوین زندگی اجتماعی پستانداران نیز دخالت دارد . همه می دانند که هر چه بچه های پستانداران در سنین کوچکتر نزد انسان قرار بگیرند راحت تر پرورش پیدا می کنند . بره های بی مادری که انسان آنها را پرورش داده باشد به دنبالش راه می افتند و نسبت به سایر گوسفندها هیچ کششی نشان نمی دهند . البته این چسبیدگی فقط در شکل فرزندی آن

محدود نمی شود . مقامات باغ وحش می دانند که حیواناتی که توسط انسان با دست غذا داده شده باشند اغلب در موقع بلوغ از نظر جنسی و تولید مثل تباه شده محسوب می شوند.

          رفتار پستانداران شدیدا در کنترل حس بویایی آنهاست. موش ، رات و خوکچه هندی بالغ اغلب جذب حیواناتی می شوند که بویشان با بوی آنهایی که در هنگام پرورش یافتن با وی در یک لانه بوده اند مطابقت کند.

          تکوین واکنشهای اجتماعی نیز با تجارب اولیه شدیدا مرتبط است. اسکات و فولر در جمع بندی کارهای گروه خویش روی سگها معتقدند که یک دوره حساس از 3 تا 10 هفتگی عمر وجود دارد که در طی آن توله ها ارتباطهای اجتماعی برقرار می نمایند. اگر اینها تا 14 هفتگی جدا پرورش پیدا کنند دیگر واکنشی نداشته و رفتار آنها شدیدا غیر عادی می شود . اگر در اوج این دوره حیوان برای مدت بسیار کوتاهی در معرض انسان قرار بگیرد کافی است تا با وی رابطه عادی برقرار شود.

          روانپزشکان نیز همواره به مسئله نقش پذیری توجه داشته اند زیرا بدون شک بچه آدمی نیز نسبت به محرومیت از مادر بخصوص در سنین بین 18 ماهگی تا 3 سالگی شدیدا حساس است . بلوبای معتقد است که در این مرحله یک دوره حساس و بحرانی وجود دارد که کودک با مادر خویش پیوند برقرار می گند و این پیوند زیر بنای همه ارتباطهای اجتماعی دیگر وی را تشکیل می دهند.

         بالاخره یک مثال روشن از دوره حساس می توان ذکر نمود با این تفاوت که این یکی در مورد حیوانات بالغ است. کلوپفر و همکارانش نشان داده اند که بز ماده درست پس از تولد بچه ها در یک دوره کوتاه به بوی بزغاله هایش حساس است . اگر ظرف یک ساعت اول به بچه ها دسترسی نداشته باشد ، بعدا آنها را پس خواهد زد. اما فقط 5 دقیقه تماس با آنها در این دوره کافی است تا از پذیرش آنها حتی پس از 3 ساعت جدایی نیز سرباز نزند.

 منبع: مقدمه ای بر رفتارشناسی ترجمه عبدالحسین وهاب زاده