بوی تعفن شدیدی که این روزها از سواحل استان هرمزگان به مشام میرسد به قدری آزاردهنده شده که تعطیلی مدارس را به دنبال داشت.
آب دریا در بخش وسیعی از سواحل استان هرمزگان اهالی را به وحشت انداخته است. آب دریا به قدری قرمز و کفآلود است که کسی جرات نمیکند به آن نزدیک شود. این ترس با بوی تعفن شدید و اجساد ماهیان کوچک و بزرگ بیشتر میشود. بوی تعفن دریا به حدی آزاردهنده است که مردم روستاهای ساحلی مغدان و شیو در شهرستان پارسیان از ماسک استفاده میکنند و کمتر کسی از خانهاش خارج میشود. این اتفاق باعث تعطیلی مدارس شده است.
این دو روستا با 1200 نفر جمعیت نزدیک جزیره لاوان قرار دارند. محمدباقر نبوی، معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، در مورد این اتفاق به اعتماد ملی گفت: بوی تعفن شدید و کفآلود و قرمز شدن دریا پدیده کشنده (به کسر کاف و فتحشین) قرمز است که گاهی در فصول گرم و سرد اتفاق میافتد. این اتفاق در پی ورود گونههای غیربومی از دریای عمان به خلیجفارس رخ میدهد که گفته میشود سال گذشته بر اثر طوفان گونو روی داده است.
او توضیح داد: اگر شرایط محیطی مثل دما، شوری، اکسیژن، مواد مغذی و ویتامینها فراهم شود موجودات ریزی به نام سیتوپلانکتن که کمتحرک و میکروسکوپی هستند و منشاء گیاهی دارند، فعال میشوند. با فعال شدن این موجودات سمی تولید میشود که موجودات دریایی را میکشد. کشته شدن موجودات دریایی اتفاق دیگری را هم ایجاد میکند، به این صورت که باکتریهایی که بدن این موجودات را تجزیه میکنند اکسیژن آب را پایین میآورند. با پایین آمدن اکسیژن آب بسیاری از موجودات دریایی خفه میشوند.
نبوی در پاسخ به این سوال که ورود فاضلابها علت بروز این اتفاق شده است، گفت: ورود فاضلاب به دریا هم میتواند چنین اتفاقی را رقم زند ولی در این مورد عامل پدیده کشنده قرمز، فاضلاب نیست. او دلیل حرف خود را چنین توضیح داد: پدیده کشنده قرمز در مناطق زیادی از خلیجفارس اتفاق افتاده است و الان سواحل عمان، بحرین و امارات هم با این پدیده روبهرو هستند. از سوی دیگر فقط در ساحل این اتفاق نیفتاده است پس نمیتوان گفت فاضلاب عامل این پدیده بوده است.
از سوی دیگر مهرداد کتالمحسنی، مدیرکل محیط زیست استان هرمزگان درباره رخداد این پدیده گفت: بلوم جلبکها ادامه پدیدهای است که اواسط مهرماه سالجاری ایجاد شد و تا 22 آبانماه ادامه داشت. در این تاریخ، با کاهش دمای هوا، بارندگی و ابری شدن منطقه پدیده کشنده قرمز کمشد ولی از چند روز پیش باز هم افزایش این پدیده با افزایش دما ایجاد شد بهطوری که در گذشته تلفات آبزیان را نداشتیم اما این بار تلفات آبزیان اتفاق افتاد.
او با اشاره به اینکه هماکنون در بندرعباس با 26 درجه بالای صفر بالاترین دمای کشور وجود دارد، ادامه داد: میکروارگانیسمهایی که این سلولها را تجزیه میکنند گازهای بدبویی را مثل S2H ، 4CH و 3NH تولید میکنند که اقشار آسیبپذیر مثل کودکان را بیشتر تحت تاثیر قرار میدهد.
او توضیح داد: جریان دریا این پدیده را از جاسک به تنگه هرمز و از آنجا به غرب استان یعنی کیش، لاوان و شهرستان پارسیان و سپس بوشهر آورده است و پیشبینی میشود پدیده کشنده قرمز به خوزستان هم برسد.
او با گفتن اینکه در این شرایط هیچ کاری نمیشود کرد، به اهالی این مناطق توصیه کرد: از مردم میخواهیم تا زمانی که این پدیده وجود دارد در دریا شنا نکنند. او در مورد مصرف آبزیان گفت: خوردن آبزیان اشکالی ندارد ولی باید توجه داشت که ماهیهایی صید شوند که نیمهجان یا مرده نباشند.
مدیرکل محیط زیست استان هرمزگان در مورد ارتباط ورود فاضلاب به دریا با پدیده کشنده قرمز گفت: بدون شک آلودگی پسابهای صنعتی، انسانی، شهری، روستایی و کشاورزی و همچنین فاضلابهای شناورها باعث ماندگاری جلبکها میشود چون مواد مغذی بلوم این جلبکها را به دنبال دارد.